per
دانشگاه قرآن و حدیث
کتاب و سنت
2015-01-21
2
5
1
6
12704
صفحات اولیه
ـــــــــــ ـــــــــــ
aa@gmail.com
1
ـــــــــــ
https://ksem.qhu.ac.ir/article_12704_6828b2370c79ca81ae3a50add2d1b1a1.pdf
per
دانشگاه قرآن و حدیث
کتاب و سنت
2015-01-21
2
5
7
28
12705
فتنه در نهج البلاغه؛ انگیزه ها و شیوه های مقابله با آن
بتول علوی
b.alavi_84@yahoo.com
1
دانشجوی دکترا
فتنه، یکی از موضوعات اساسی در نهجالبلاغه است، که در دوران امامت حضرت علی(علیهالسلام) وجود داشته و از آفتهای جامعۀ اسلامی است. انگیزههای فتنه عبارتند از: پیروی از هوای نفس، دنیاپرستی و قدرتگرایی خواص بیبصیرت، ثروتگرایی، تفرقه و برتریجویی. راه مقابله با فتنه، عمل بر اساس تقوا، تمسک به قرآن کریم، تمسک به اهلبیت(علیهمالسلام) و اطاعت از رهبری الهی، شناخت مراکز فتنه و افشای اهداف آنان، ثبات قدم و قاطعیت در برخورد با منحرفان، تقویت بصیرت سیاسی، تکیه بر اصول و معیارها، حفظ اتحاد و یکپارچگی و پایبندی به قانون و هوشیاری است. نگارنده بر آن است که در این نوشتار، به بررسی این موضوع از دیدگاه کلام گهربار امیرالمؤمنین، حضرت علی(علیهالسلام) بپردازد. چکیده (عربی): الفتنة هی أحد المواضیع الأساسیة والمهمة فی نهج البلاغة ، باعتبار وجودها أیام إمامة أمیر المؤمنین علیهالسلام ، وباعتبارها إحدی آفات الأمة الإسلامیة . الدوافع للفتنة هی : اتباع هوی النفس ، و حب الدنیا و التطلع للسلطة من قبل الخواص الفاقدین للبصیرة ، و حب ازدیاد الثروة ، و التفرقة و حب الاستعلاء . و أما سبل مواجهتها فتتمثل فی : العمل علی اساس التقوی ، و التمسک بالقرآن الکریم ، و ملازمة أهل البیت علیهم السلام ، و طاعة ولی الأمر ، التعرف علی أصول الفتنة و إفشاء أهدافهم ، ثبات القدم و الحزم فی مواجهة المنحرفین ، تقویة البصیرة السیاسیة ، حفظ الوحدة و الالتزام برعایة القوانین ، و الفراسة . فی هذا المقال یحاول الباحث أن یدرس هذا الموضوع من منظار أمیر المؤمنین علیهالسلام. الألفاظ المحوریة : الفتنة ، دوافع الفتنة، سبل مواجهة الفتنة، الامام علی (ع)، نهج البلاغة
https://ksem.qhu.ac.ir/article_12705_e979e1c4d9d6d1e46af14313a9a2ff26.pdf
per
دانشگاه قرآن و حدیث
کتاب و سنت
2015-01-21
2
5
29
50
12706
واکاوی نقش عمل در تثبیت ایمان از منظر امام علی علیه السلام
فرشته مهر بخش
mehrbakhsh50@yahoo.com
1
صفیه سهرابی
hosna61@gmail.com
2
سیدهادی سیدوکیلی
shsv80@gmail.com
3
کارشناسی ارشد، رشته علوم حدیث گرایش نهج البلاغه، دانشگاه قرآن و حدیث
کارشناسی ارشد، رشته علوم حدیث، گرایش نهجالبلاغه، دانشگاه قرآن و حدیث
عضو هیئت علمی دانشگاه قرآن و حدیث
از آنجا که در ارتباط ایمان و عمل بین متکلمان مذاهب اسلامی، اختلاف نظرهایی صورت گرفته، در این نوشتار نوع ارتباط و تأثیر آنها بر یکدیگر، و نقش عمل صالح در تثبیت ایمان از منظر امام علی علیهالسلام مورد بررسی قرار گرفته است. کاوش در کشف این رابطه، در تبیین ماهیت ایمان نقشی ویژه دارد. از نظر حضرت، ایمان امری تشکیکی است. تأکید برخى از روایات بر مقام عمل، ناظر به تأثیرگذارى عمل در کسب مراتب برتر ایمان و سعادت دنیوى و اخروى مؤمنان است. میان عمل و ایمان دو گونه رابطۀ مفهومی و عینی قابل تصور است که یکی عمل را جزء مفهوم ایمان گرفته و دیگری با اعتقاد به عدم جزئیّت عمل در ایمان، قائل به رابطۀ عینی بر اساس تلازم خارجی است. سپس از ملاکهای ارزیابی میزان ایمان، سخن به میان آمده است. راهکارهای امام در انجام اعمالی که باعث تثبیت ایمان در قلب انسان میشود، از دیگر مباحث طرح شده در این پژوهه است. دستاورد این مقاله، بازخوانی و ارائۀ روشن این دیدگاه از منظر امام علی علیهالسلام است که «ایمان»، تنها حقیقتی معرفتشناختی و یا روانشناختی نیست، بلکه «ایمان، گرویدن با معرفت و شناختن به دل و اعتراف به زبان و انجام دادن با اعضاء است.» چکیده (عربی): بما أنه وقع الاختلاف بین متکلمی المذاهب الاسلامیة فی الترابط بین الایمان و العمل ، حاولنا فی هذا المقال أن نبین نوع الترابط بینهما و تأثیر أحدهما علی الآخر ، و دور العمل الصالح فی تثبیت الایمان من منظار الامام علی علیه السلام ، و البحث عن رابطتهما له دور فاعل فی بیان ماهیة الایمان . و الایمان من منظار امیر المؤمنین علیهالسلام أمر مشکک ، و ما ورد من التأکید فی بعض الروایات علی العمل فإنه ناظر لتأثیر العمل فی الحصول علی المراتب الأسمی من الایمان و نیل السعادة الدنیویة و الاخرویة للمؤمن . و یمکننا أن نتصور نوعین من الرابطة بین الایمان و العمل ؛ هما : المفهومیة و العینیة ، فإحداهما تعد العمل جزء من مفهوم الایمان ، و الاخری تری أن العمل لیس جزء للایمان و بالتالی فهی تری الرابطة العینیة وفقاً للتلازم الخارجی بینهما . ثم تعرضنا لمعاییر تقییم الایمان ، و السبل التی ابداها الامام علیه السلام لأداء الاعمال المؤدیة لتثبیت الایمان فی قلب الانسان . و من انجازات هذا البحث استعراض وجهة نظر الامام علی بشکل واضح ، و هی أن الایمان لیس أمراً معرفیاً أن نفسیاً بحتاً و إنما هو إقرار باللسان و معرفة فی القلب و عمل بالارکان . الالفاظ المحوریة : الایمان، العمل الصالح، تثبیت الایمان، جزئیة الایمان، المعرفة .
https://ksem.qhu.ac.ir/article_12706_aa9303ea05014cbb5fb656eceb3a9961.pdf
per
دانشگاه قرآن و حدیث
کتاب و سنت
2015-01-21
2
5
51
82
12707
قرآن و سواد رسانهای با تأکید بر خبر و خبرنگاری
راضیه شهوندپور
shahvandr@gmail.com
1
حمیدرضا سالارکیا
hamid.salarkia@gmail.com
2
کارشناسی ارشد تفسیر اثری
دانشجوی دکتری رشته علوم حدیث تطبیقی جامعة المصطفی
وقتی از تخریب رسانهای و جریانات ناسالم خبری سخن به میان میآید، منظور تخریب بزرگی است که دامنهاش همۀ جامعه را در بر میگیرد. بنابراین، ما نیازمند ایجاد سواد رسانهای بالا در جامعه هستیم، که مؤلفههای آن همان مؤلفههایی نیست که در سواد رسانهای غربی به آن پرداخته میشود. سؤال اصلی این است که: آیا قرآن کریم رهنمودهایی در خصوص سواد رسانهای و وظایف مخاطبان خبر و خبرگزاریها دارد؟ از منظر قرآن، سواد رسانهای مخاطبان خبر و خبرگزاریها، مقوله یا اقدامی بیهویّت و خنثی نیست. سواد رسانهای بر مبنای آموزههای قرآنی، کمک میکند تا قضاوت صحیحتری از اخبار پیرامون خود داشته باشیم. قرآن در این زمینه بر مؤلفههایی مانند: وظیفۀ مخاطب در مقابله با خبرگزاریها و جریانات ناسالم خبری، وظیفۀ مخاطب در مواجهه با محتوای خبر، و راههای مواجهۀ مخاطب با اخبار تأکید دارد؛ که در آنها به مباحث شناسایی خبرنگاران فتنهانگیز در خبرگزاریها، هوشیاری در برابر خبرسازان مهاجم و بدعتگذار و شایعهساز، بیاعتنایی به خبرگزاریها و خبرنگاران بیتعهد و وابسته به مکاتب منحرف، لزوم تحقیق و تیزبینی در اخبار، چگونگی برخورد با خبرهای نادرست و باطل، لزوم توجه به محتوای خبر و نه فقط خبرنگار، پرهیز از هیجانزدگی در شنیدن خبر، و بررسی جوانب خبر پرداخته میشود. چکیده (عربی): عندما یجری الکلام عن التخریب الاعلامی و الاتجاهات الاعلامیة غیر السلیمة ، فالمقصود به هو التخریب العظیم الذی یشمل نطاقه جمیع الأمة ، و لهذا فإننا بحاجة لرفع الثقافة الاعلامیة للأمة ، هذه الثقافة التی مکوناتها تختلف عن مکونات الثقافة الاعلامیة الغربیة . السؤال الأصلی هو : هل إن للقرآن الکریم تعالیماً فیما یخص الثقافة الاعلامیة و وظائف المخاطبین بشأن الخبر و وسائل الإعلام ؟ إن الثقافة الاعلامیة للمخاطبین بالخبر و وسائل الاعلام من منظار القرآن الکریم لیست حیادیة و فاقدة للهویة. إن الثقافة الاعلامیة وفق مبانی التعالیم القرآنیة تعین الفرد فی التقییم الصحیح للأخبار التی تحیطه . فالقرآن فی هذا المجال یؤکد علی دعائم نظیر: وظیفة المخاطب تجاه الأخبار و الاتجاهات الاعلامیة غیر السلیمة ، و وظیفة المخاطب فی مواجهة مضامین الخبر ، و سبل مواجهة المخاطب للأخبار . و تعرض خلال ذلک لأبحاث نظیر : معرفة الصحفیین المحرضین للفتن فی وسائل الإعلام ، الحذاقة فی قبال الإعلامیین الهجومیین و المبتدعین و المثیرین للشائعات ، و عدم الالتفات لوسائل الإعلام و الصحفیین غیر الملتزمین و المتصلین بالمدارس المنحرفة، و لزوم الحذاقة و الفحص فی الاخبار ، و کیفیة مواجهة الاخبار غیر الصحیحة و الباطلة ، و لزوم الالتفات لمضامین الأخبار لا مجرد وسائل الاعلام ، تحاشی الإثارة العاطفیة عند سماع الاخبار ، و دراسة الجوانب المختلفة للاخبار . الألفاظ المحوریة: الثقافة الاعلامیة ، وسائل الاعلام ، القرآن، الخبر و الصحفی ، الثقافة الاعلامیة الدینیة.
https://ksem.qhu.ac.ir/article_12707_7307c0030a1650723e40ebda93e9f1d6.pdf
per
دانشگاه قرآن و حدیث
کتاب و سنت
2015-01-21
2
5
83
102
12708
بررسی رابطه بین شادکامی بر اساس نهجالبلاغه با سلامت روان و رضایت از زندگی
شریفه آلبوغبیش
ghobish901@gmail.com
1
غلامحسین مکتبی
ghmaktabi@yahoo.com
2
دانشگاه علوم وقران وحدیث ، کارشناسی ارشد
دکترای روانشناسی
هدف از این پژوهش، بررسی رابطۀ بین شادکامی بر اساس نهجالبلاغه با سلامت روان و رضایت از زندگی در طلاب حوزۀ علمیۀ شهرستان آبادان بود. روش تحقیق، توصیفی - همبستگی است. جامعۀ آماری این پژوهش، شامل کلیۀ طلاب حوزۀ علمیۀ خواهران و برادران شهرستان آبادان بودند، که با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی ساده، از میان آنها تعداد 250نفر بهعنوان نمونۀ اصلی انتخاب شدند. برای اندازهگیری متغیرها، پرسشنامۀ محقق ساختۀ شادکامی بر اساس نهجالبلاغه (که متغیرهایی مانند: معدل ترمهای گذشته، رشتۀ تحصیلی، تحصیلات پدر و مادر، فرزند چندم خانواده بودن، سن و جنس دارد)، پرسشنامۀ سلامت عمومی(GHQ) و پرسشنامۀ رضایت از زندگی مورد استفاده قرار گرفت. برای تحلیل دادهها نیز از همبستگی پیرسون و رگرسیون در نرمافزار SPSS18 استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که بین شادکامی بر اساس نهجالبلاغه با سلامت روان و رضایت از زندگی، رابطۀ ساده و چندگانۀ معناداری وجود دارد. بنابراین، میتوان نتیجه گرفت افرادی که بر اساس معیارهای ذکر شده در نهجالبلاغه، شادکامی بالایی دارند، از سلامت روان و رضایت از زندگی بالاتری برخوردار هستند. سطح معناداری در این پژوهش 05/0=α بوده است. چکیده (عربی): الغایة من هذا البحث هی دراسة العلقة بین السعادة وفق معاییر نهج البلاغة و بین السلامة النفسیة و الرضا عن الحیاة بین طلاب العلوم الدینیة فی مدینة عبادان . و أسلوبنا فی هذا البحث هو الأسلوب الوصفی . و المحور الذی تمت علیه هذه الدراسة هو جمیع طلاب الحوزة العلمیة فی مدینة عبادان ، من ذکور و إناث ، و قد تم انتقاء 250 فرداً منهم بنحو الصدفة لیکونوا النماذج الاصلیین فی هذه الدراسة . و لأجل قیاس المتغیرات فی جدول الأسئلة الذی کتبه الباحث (متغیراتٍ نظیر: معدل درجات الکورسات السابقة ، الفرع الدراسی ، شهادة الوالدین ، تسلسله فی أبناء الأسرة ، العمر ، و مذکر أم مؤنث) ، مضافاً لجدول أسئلة السلامة العامة (GHQ) و جدول أسئلة الرضا عن الحیاة . و لأجل تحلیل المعطیات و الترابط بین البیرسون و الانحدار استخدمنا برنامج SPSS18. و تشیر نتائج البحث الی وجود العلقة بین السعادة وفق معاییر نهج البلاغة و بین السلامة الروحیة و الرضا عن الحیاة ، و أن هذه العلقة بسیطة و لها معان عدیدة . و علیه فیمکننا استخلاص النتیجة التالیة : إن الأفراد المتمعین بسعادة أکثر وفق المعاییر المذکورة فی نهج البلاغة یتمتعون بسلامة روحیة أکثر و برضا عن الحیاة أکثر أیضاً . مستوی الدلالة فی هذه الدراسة یکون 05/0 = α . الألفاظ المحوریة : السعادة وفق معاییر نهج البلاغة، السلامة الروحیة، الرضا عن الحیاة.
https://ksem.qhu.ac.ir/article_12708_bd8a8abaf607b6ccee4d3370cfcb0a7e.pdf
per
دانشگاه قرآن و حدیث
کتاب و سنت
2015-01-21
2
5
103
122
12709
وجوه برتری پیامبر اسلام(ص) بر سایر انبیاء در قرآن و روایات
داراب دارابی
shgazanfari46@gmail.com
1
سید رحمت اله موسوی مقدم
prof.m1344@gmail.com
2
آموزش وپرورش،معلم،دانشجوی کارشئاسی ارشد علوم قرآن وحدیث
دانشگاه علوم پزشکی ایلام مدیر گروه معارف اسلامی
مقولههای خاتمیّت، جامعیّت دین اسلام، معراج پیامبر و... همگی از امتیازهای اسلام و وجوه برتری پیامبر اسلام(ص) در قیاس با دیگر برگزیدگان الهی است. افزون بر این، مقامات معنوی خاص ایشان از جمله: مقام محمود (شفاعت کبری)، مقامات قرب (تدلی، قاب قوسین، ادنی)، مقام وصف همیشگی صلوات و درود خدا و ملائکه و دستور به انجام آن توسط مؤمنان، و وصف خاص نبیالرحمه، جملگی از دلایل بارز این مقام بینظیر است. شناخت جایگاه عظیم پیامبر(ص)، مکارم اخلاقی و فضایل روحی، روانی، فکری، عملکردی و نظام تربیتی آن حضرت، میتواند خود الگویی تربیتی در سازندگی اخلاقی و انسانسازی الهی باشد. در این پژوهش تلاش شده است که به معرفی وجوه برتری رسول گرامی(ص) از جمله برتری علمی، ایمانی، اخلاقی، رفتاری، سبک زندگی و شخصیت انسانی در قرآن و روایات اسلامی پرداخته شود. روش این تحقیق، توصیفی و از نوع اسنادی و کتابخانهای است. چکیده (عربی): إن مقولة جامعیة الإسلام و أنه خاتم الأدیان ، و مسألة المعراج و ... هی جمیعاً من مزایا الاسلام و من وجوه فضل النبی (صلی الله علیه و آله) قیاساً علی غیره من الأنبیاء . مضافاً لذلک فإن المقامات المعنویة الخاصة بالنبی الأعظم (صلی الله علیه و آله) نظیر: المقام المحمود (الشفاعة الکبری) و مقامات القرب (دنا فتدلی، قاب قوسین، اوادنی)، و مقام وصفه بصلاة الله و الملائکة و أمر المؤمنین بها ، و وصفه الخاص «نبی الرحمة» هی جمیعاً من أسباب رفعة مقام النبی (صلی الله علیه و آله) . فالتعرف علی مقام النبی (صلی الله علیه و آله) و منزلته الرفیعة و مکارم أخلاقه ، و فضائله الروحیة و النفسیة و الفکریة و العملیة من شأنه أن یعین الفرد فی السیر و السلوک الی الله سبحانه و تعالی ، و أن یجعله قدوة تربویة للبناء الروحی و الاخلاقی و بناء النفس الانسانیة . یحاول البحث الحاضر أن یبین وجوه فضل النبی (صلی الله علیه و آله) ، بما فی ذلک: الفضل العلمی و الایمانی و الاخلاقی و العملی و المنهجی و الشخصی ، کل ذلک من خلال القرآن و الروایات الاسلامیة . و أسلوبنا فی هذا البحث هو الاسلوب الوصفی ، و من النوع الوثائقی و من خلال التتبع فی المکتبات. الالفاظ المحوریة: النبی الأعظم (صلی الله علیه و آله) ، وجوه الفضل ، القرآن و الروایات.
https://ksem.qhu.ac.ir/article_12709_55c31242f0bfc68208406c2276bfd3bc.pdf
per
دانشگاه قرآن و حدیث
کتاب و سنت
2015-01-21
2
5
123
146
12710
مستندات قرآنی و گونهشناسی احادیث باب «مَا یجِبُ مِنْ حَقِّ الإِمَامِ عَلَى الرَّعِیّةِ وَ حَقِّ الرَّعِیّةِ عَلَى الإِمَامِ»کتاب الکافی
شهین رضایی
shahin_rezaei86@yahoo.com
1
محمود ابوترابی آبندانسری
jannat_ein@yahoo.com
2
دانشجوی کارشناسی ارشد علوم قرآن وحدیث
استادیار،عضو هئیت علمی دانشگاه علوم ومعارف قرآن کریم ،رئیس دانشکده علوم قرآنی آمل دکترای تفسیروعلوم قرآنی
قرآن، اولین منبع معارف، و تشریع احکام و احادیث به عنوان دومین منبع آن به شمار میآیند. در طول تاریخ، متن احادیث بر خلاف متن قرآن، دچار آسیبهای فراوانی مانند تصحیف، تحریف و جعل شدهاند. از جمله راهکارهای اعتبارسنجی روایات و معرفی از طرف امامان معصوم(علیهمالسلام)، عرضۀ آنها بر قرآن است؛ اگر مضمون آنها موافق کتاب خدا بود، قبول شده، وگرنه کنار گذاشته شود. این دستور، ملاک و معیاری برای تکتک روایات وارد شده در کتب روایی است؛ خواه معارض داشته یا نداشته باشد و بدین طریق حتی ضعفهای سندی روایات میتواند جبران شود. پژوهش حاضر، به روش تحلیلی و کتابخانهای، تلاشی برای ارائۀ مستندات قرآنی و گونهشناسی روایات باب «مَا یجِبُ مِنْ حَقِّ الإِمَامِ عَلَى الرَّعِیّةِ وَ حَقِّ الرَّعِیّةِ عَلَى الإِمَام» از کتاب الحجة «الکافی» است. مراد از مستندات، یافتن خاستگاه قرآنی احادیثی است که محتوای مورد تأییدِ از آیات داشته باشند. گونهشناسی؛ یعنی طبقهبندی کاربردی و روشمند روایاتی که ریشه یا مستند قرآنی دارند؛ مانند گونۀ تفسیری، جری و تطبیق، و تأویلی که میتوان بر اساس سخنان معصومین(علیهمالسلام) برای فهم آیات، از آنها بهره گرفت. چکیده (عربی): یعد القرآن الکریم أول مصادر المعرفة و التشریع ، و یعد الحدیث ثانی مصادر المعرفة و التشریع . و علی خلاف القرآن فإن الحدیث قد تعرض خلال القرون السالفة لبعض الأضرار نظیر التصحیف و التحریف و الوضع. و من جملة أسالیب تقییم الروایات لمعرفة صدورها عن المعصومین هو عرضها علی القرآن الکریم ؛ فإن کانت موافقة له قبلت ، و إلا ردت . و هذا معیار لجمیع الروایات الواردة فی الکتب الحدیثیة ؛ سواء کان لها معارض أم لم یکن . و بهذا یمکن جبر ضعف أسانیدها بهذا الطریق. البحث الذی بین یدیک والذی تم باسلوب تحلیبی والتتبع فی المکتبات هو جهد بسیط لاستعراض الوثائق القرآنیة وتنویع الروایات الواردة فی باب « مَا یَجِبُ مِنْ حَقِّ الْإِمَامِ عَلَى الرَّعِیَّةِ وَ حَقِّ الرَّعِیَّةِ عَلَى الْإِمَام» من کتاب الکافی . والمراد بالوثائق هو العثور علی المناشئ القرآنیة للأحادیث المذکورة . و المراد بتنویع الروایات هو تقسیمها بشکل عملی و منظم للروایات التی لها مناشئ قرآنیة نظیر الروایات التفسیریة ، و الواردة فی الجری و التطبیق ، و التأویلیة التی یمکن فهم الآیات منها علی ضوء کلمات أهل البیت الأخری . الألفاظ المحوریة : کتاب الکافی ، البحث عن الوثائق ، تنویع الأحادیث، الحقوق المتقابلة ، الامام و الرعیة.
https://ksem.qhu.ac.ir/article_12710_4f620158a38e7f165a47a843ab439338.pdf
per
دانشگاه قرآن و حدیث
کتاب و سنت
2015-01-21
2
5
147
159
12711
ترجمه چکیدهها
ـــــــــــــــــ ـــــــــــــــــ
dd@gmail.com
1
ـــــــــــــــــ
https://ksem.qhu.ac.ir/article_12711_77676aa55ec0f6e02f71c9b489a7fdf2.pdf